تحلیل و پهنه‌بندی مخاطرات مورفوتکتونیک شهرستان کامیاران

این پژوهش به ارزیابی کمّی تأثیر تکتونیک فعال در توسعه و تحول لندفرم‌ها و پهنه‌بندی خطر آسیب‌های تکتونیکی شهرستان کامیاران در جنوب استان کردستان می‌پردازد. منطقۀ پژوهش شامل دو حوضه به نام رازآور و سیروان است. داده‌های حاصل از نقشه‌های توپوگرافی، زمین‌شناسی، تصاویر ماهواره‌ای و بررسی‌های میدانی با نرم‌افزارهای ARC GIS و EXCEL تجزیه‌و‌تحلیل شدند. در ارزیابی کمّی تأثیر تکتونیک فعال در تحول لندفرم‌ها از شاخص‌های مورفوتکتونیکی (شاخص شیب طولی رودخانه، سینوزیتۀ جبهۀ کوهستان، شاخص پهنای کف دره نسبت به ارتفاع و شاخص عدم تقارن حوضه) استفاده شد و نتایج ارزیابی به‌صورت شاخص نسبی فعالیت‌های تکتونیکی (Iat) ارائه شد. برای پهنه‌بندی خطر آسیب‌های تکتونیکی از متغیرهای طبیعی ( شیب، سطح ایستایی آب، مقاومت لیتولوژی، فاصله از گسل و ترکیب نقشه‌های حاصل از آنها) استفاده شد، سپس تجزیه‌و‌تحلیل و همپوشانی لایه‌های اطلاعاتی در محیط نرم‌افزار ARC GIS  با استفاده از مدل وزن‌دهی سلسله‌مراتبی (AHP ) اجرا و منطقه پهنه‌بندی شد. نتایج نشان داد این شهرستان به‌دلیل قرار گرفتن در دو زون ساختاری سنندج – سیرجان و زاگرس مرتفع، تنوع سنگ‌شناسی و وجود گسل‌ها دارای  وضعیت ژئومورفیک ویژه‌ای است. نتایج حاصل از شاخص‌های مورفومتری در هر دو حوضۀ آبخیز بیانگر فعال بودن منطقۀ تحقیق از نظر فعالیت‌های تکتونیکی است. براساس شاخص Iat، دو حوضۀ شمالی و جنوبی در کلاس فعالیت‌های تکتونیکی شدید قرار دارد. بنابر نقشۀ آسیب‌پذیری تکتونیکی تحلیل سلسله‌مراتبی، بیشترین خطر نسبی منطقه در محدودۀ  شمال، جنوب‌ غرب و قسمت‌هایی از شمال‌ شرق واقع است. نواحی مرکزی حوضه‌های شمالی و جنوبی دارای حد متوسط آسیب‌پذیری است. بیشترین سطح منطقۀ تحقیق در محدوده‌ای با آسیب‌پذیری زیاد قرار دارد و کمترین آسیب‌پذیری نسبی نیز به‌صورت پراکنده در حوضه‌های شمالی و جنوبی مشاهده می‌شود.